Εικαστικοί σε (ανα)ζήτηση διαλόγου με την κοινωνία

Dale Harding, The Leap, Watershead, 2017.
Photography by Jodie Barker -All rights reserved. 
Κοινωνικές δυναμικές που διασπώνται και ανασυγκροτούνται με την γλώσσα του πως βολεύει τον κάθε άνθρωπο να δει την δική του ηθική αλήθεια. Μικρές κοινότητες που δημιουργούνται με μοναδικό γνώμονα το να κρίνουν και να κατακρίνουν εκείνον που θα δείξουν οι άκρες πολλών δακτύλων γύρω του. Με αυτό τον τρόπο λοιπόν η Ελληνική κοινωνία έχει μάθει να γεννά αυτοχριζόμενους νομοθέτες μέσα σε ομάδες που επεξεργάζονται κοινωνικά ζητήματα, αφενός κρύβοντας πίσω από την συλλογική ομοφωνία την ατομική ευθύνη των λεγομένων, αφετέρου συντρίβοντας την δυνατότητα κάθε μεμωνομένου προσώπου να αρθρώσει δημόσια την δική του προσωπική άποψη, φιμώνοντας τον με τις πλάτες "των πολλών": οι γνωστοί αυτεπάγγελτοι νομοθέτες τη Ελληνικής Κοινωνίας.



Ομάδες ανθρώπων δίχως κοινά σημεία να τους ενώνουν παρά μόνο αυτά των επιφανειακών τους πεποιθήσεων, του καλού και του καθώς πρέπει τρόπου ζωής που είναι απαραίτητο να αποδεικνύουν την αξία τους καθημερινά μέσα σε αυτά τα σύνολα. Μονάδες σε ένα τεράστιο υποσύνολο βρίσκουν προστασία κάτω από τη στέγη της κοινής γνώμης που έχουν θεσπίσει οι ίδιοι και της κρίσης του τι είναι σωστό και τι λανθασμένο. Άνθρωποι που ζουν όλη τους την ζωή κάτω από την ίδια στέγη είτε στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο. Άνθρωποι που γνωρίζονται χρόνια καταφέρνουν και δημιουργούν κοινωνικούς φραγμούς σχεδόν με απόλυτη ψυχολογική ακρίβεια χειραγώγησης της κάθε ψυχής σε ένα ευρύ πλαίσιο του κοινωνικού φαίνεσθαι. Με τα χρόνια βρήκαμε τρόπους να κρατήσουμε κανόνες και άγραφους νόμους σε συμπεριφορικά πλαίσια τα οποία πάντα απαντούσαν σε πεποιθήσεις του “σωστού” που έχει περαστεί στο DNA μας λόγω θρησκευτικών προκαταλήψεων είτε κοινών κοινωνικών πλαισίων.

Τι χρώμα θα είναι τα μαλλιά σου, τι όνομα θα δώσεις στο πρώτο σου παιδί, τι μάρκα ρούχα θα αγοράσεις και τα παραδείγματα μπορούν να συνεχιστούν. Αβίαστες σκέψεις που κρύβουν ψήγματα ρατσισμού, σεξισμού και φυσικά όπως κάθε άλλη ανθρώπινη σκέψη που μπορεί να συνασπιστεί σε μάζα ατόμων έτσι και εδώ με την απλή φράση του “μα τι θα πει ο κόσμος” δημιουργούμε φανατικούς πυρήνες, φυτεύουμε ρίζες που δεν θα χαθούν για πολλές γενιές, χτίζουμε καθρέφτες φορώντας πάντα τη μάσκα μας, πάντα τα καλά μας.

Ο άνθρωπος από την απαρχή της συνείδησης του είχε την τάση να ομαδοποιείται, να προσπαθεί να ταιριάξει σε σύνολα μικρών ή μεγάλων ομάδων και να υιοθετεί πιστεύω και πεποιθήσεις που δεν γνωρίζει γιατί τις εναγκαλίζεται μα θεωρεί δεδομένο πως πρέπει να τις υπερασπιστεί σε κάθε πτυχή τους δίχως εξαιρέσεις ή επιείκεια. Αυτή η ανθρώπινη τάση λοιπόν του να δημιουργεί νόρμες δεν μπορεί να έχει παρά μόνο αρνητικό πρόσημο, με τα αποτελέσματα να είναι εμφανή σε μία κοινωνία κομπλεξικών ανθρώπων με κρυφές ζωές πίσω από επτασφράγιστες πόρτες.

Τι γίνεται αν δοθεί η ευκαιρία σε καθέναν να βρεθεί στο κέντρο μιας δεξίωσης, μιας έκθεσης, μιας εκδήλωσης όπου η εικόνα και οι καλοί τρόποι είναι το μόνο που μετράει; Πως το ψεύδος γίνεται πραγματικότητα και πως η ειλικρίνεια θυσιάζεται στον βωμό ενός γιγαντιαίου “εγώ” και του φαίνεσθαι; Είναι η στιγμή που η προσωπική σου κρίση δεν είναι πια άποψη αλλά παίρνει τη μορφή ενός μικρού επίγειου θεού με αιώνια γνώση να κυλά στις φλέβες του. Εκεί λοιπόν η τοξικότητα παίρνει σάρκα και οστά και τα χαμόγελα είναι πλατιά για να καλύψουν την κάθε πικρόχολη σκέψη που τα πηγαδάκια γεννούν εξασφαλίζοντας την άψογη αυτοεικόνα του θαμώνα.

Ας δούμε λοιπόν το ενδεχόμενο του να δοθεί σε όλους το δικαίωμα να εκφραστούν ελεύθερα και ανώνυμα με την πραγματική τους άποψη, γυμνή και ατόφια. Χρειαζόμαστε μία έκθεση βασισμένη στην απελευθέρωση του λόγου, καταρρίπτοντας κάθε φραγμό ηθικής και επιτρέποντας ίσως για πρώτη φορά σε όλες αυτές τις ομαδοποιημένες μονάδες ατόμων να εκδηλώσουν την πραγματική τους άποψη σε έναν κλειστό χώρο, απομονωμένοι σα μία διαδικασία εξομολόγησης με έναν και μόνο σκοπό, να δει τα πιστεύω του να προβάλλονται σε χιλιάδες κόσμο, να γίνει η προσωποποίηση του “τι θα πει ο κόσμος”, τότε είναι που θα ψάξει να δει ποιος την εναγκαλίζεται μέσα στον ίδιο χώρο, για να μπορέσει να τεκμηριώσει με την όραση του το πόσο δίκιο έχει, να νοιώσει ότι ανήκει μέσα σε αυτή την νόρμα. Χρειάζεται να δούμε έμπρακτα τα λόγια σαν φτερά στον άνεμο που θα πρέπει με δική του ευθύνη ο κάθε άνθρωπος που συνδιαλέγεται με το έργο τέχνης, με έναν καλλιτέχνη, να βρει τον τρόπο να τα μαζέψει ένα-ένα.



________________________________________

Διαρκές project "Artists4art", Δεκέμβριος 2019 | Debate μελών για την απεύθυνση της τέχνης στην ελληνική κοινωνία και τη μόχλευση ανατρόφοδοτης και εμπλοκής.

  • Σημείο Επαφής: Facebook Page  Artists4art ως ανοικτή πλατφόρμα διαλόγου και συντονισμού μεταξύ της ομάδας, μεμονωμένων εικαστικών καλλιτεχνών και άλλων συλλογικοτήτων.
  • Αρχική σύλληψη: Καληάνθη Βογδοπούλου
  • Συντονισμός: Πάρης Καπράλος & Τέρη Πάσχου
  • Δράσεις: Τι θα πει ο κόσμος; -διαδραστική έκθεση έργων και εγκαταστάσεων (Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2020, κατάλογος έκθεσης ΕΔΩ) | Περισσότερες δράσεις θα ανακοινωθούν προσεχώς.